Nhà đầu tư Thái sẽ rót 20.000 tỉ đồng vào thị trường bán lẻ Việt Nam
Chiều 5.3, Bộ Công an cho biết, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí", xảy ra tại Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) và các đơn vị liên quan. Đồng thời, C03 đã ra quyết định khởi tố bị can đối với Lê Văn Chung, cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên Vicem; Nguyễn Ngọc Anh, cựu Tổng giám đốc Vicem; Dư Ngọc Long, cựu Giám đốc Ban quản lý dự án Vicem và Hoàng Ngọc Hiếu, cựu Trưởng phòng Thẩm định Vicem, cùng về tội "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, quy định tại khoản 3 điều 219 bộ luật Hình sự. Trong 4 bị can, Nguyễn Ngọc Anh được cho tại ngoại, cấm đi khỏi nơi cư trú; 3 bị can còn lại bị bắt tạm giam trong quá trình điều tra.Bộ Công an cho hay, C03 đã tập trung điều tra, xác minh về các sai phạm xảy ra trong quá trình lập hồ sơ, thực hiện dự án tòa nhà Trung tâm điều hành và giao dịch thương mại Vicem tại lô 10E6, Khu đô thị Cầu Giấy (Hà Nội) của Vicem, trực thuộc Bộ Xây dựng, vốn đầu tư 1.245 tỉ đồng. Quá trình thực hiện dự án có nhiều sai phạm gây thất thoát, lãng phí đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước.Theo Bộ Công an, các quyết định và lệnh tố tụng đối với 4 bị can nêu trên đã được tống đạt, thực thi ngay sau khi Viện KSND tối cao phê chuẩn.Hiện C03 đang củng cố tài liệu, chứng cứ đối với sai phạm của các bị can đã khởi tố, đồng thời tiếp tục mở rộng điều tra vụ án, làm rõ các sai phạm khác của các tổ chức và đơn vị có liên quan, áp dụng các biện pháp theo luật định để thu hồi triệt để tài sản cho Nhà nước.Đậu xe lấn chiếm đường cản trở giao thông
Paul Ashton, nổi tiếng với tên gọi “Baobaoxiong” (gấu ôm) trên mạng, đang sống và làm việc tại Thượng Hải, chia sẻ rằng anh không xa lạ với RedNote, mạng xã hội Tiểu Hồng Thư phổ biến ở Trung Quốc.Một nguồn tin thân cận tiết lộ cho Reuters rằng hơn nửa triệu người dùng Mỹ đã ồ ạt truy cập RedNote trong tuần này để phản đối lệnh cấm sắp xảy ra đối với TikTok.Với tư cách là người dùng lâu năm của RedNote, anh Ashton hào hứng khi thấy làn sóng người dùng mới, thường được gọi vui là “dân tị nạn TikTok”.Không giống như TikTok với các phiên bản ứng dụng riêng biệt, RedNote chỉ có một phiên bản, tạo cơ hội hiếm có để người dùng Trung Quốc và Mỹ tương tác trực tiếp với nhau.“Không chắc bao nhiêu người dùng mới sẽ ở lại, nhưng tôi hy vọng nhiều người sẽ làm vậy”, anh Ashton chia sẻ. “Đây là một sự thay đổi quan trọng trong trao đổi văn hóa, khi người Mỹ đưa quả bóng vào sân chơi của Trung Quốc”.RedNote, mạng xã hội phổ biến về đề xuất làm đẹp, du lịch và ẩm thực tại Trung Quốc, đã chứng kiến người dùng đăng ảnh tự sướng và chào đón người dùng Mỹ mới ngày 15.1.Học giả Liu Xingliang ở Bắc Kinh nhận định RedNote không chuẩn bị cho tình huống này. “Đây là một sự ngẫu nhiên ngoài dự kiến, tạo cơ hội nhưng cũng mang lại một số rủi ro nhất định. Để theo kịp làn sóng này, RedNote cần làm một số thứ, như thay đổi giao diện và cách tương tác sao cho thân thiện hơn”.Trung Quốc hiện đón nhận làn sóng TikToker sang RedNote với vòng tay rộng mở. CCTV đưa tin người dùng TikTok đã tìm thấy một “ngôi nhà mới”. Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 15.1 cho biết việc sử dụng mạng xã hội là “lựa chọn cá nhân”, khuyến khích và hỗ trợ các cuộc trao đổi giữa người với người.
Vì sao kinh tế đêm chưa thể đột phá?
Theo trang Earth ngày 25.1, sỏi mật trâu bò, được dùng để bào chế vị thuốc ngưu hoàng trong Đông y, đang trở thành mặt hàng thịnh hành trong thị trường chợ đen và các đường dây buôn lậu toàn cầu. Các băng nhóm tội phạm trên nhiều châu lục đã bắt đầu săn lùng sỏi mật, đặc biệt ở những nước có thế mạnh về sản lượng xuất khẩu gia súc như Brazil. Những thông tin truyền nhau về mức độ quý hiếm của sỏi mật bò khiến khi đêm xuống, các lò mổ tại Brazil trở thành mục tiêu của kẻ trộm. Sỏi mật gia súc đã trở nên có giá trị đến mức các thương nhân chợ đen sẵn sàng trả tới 5.800 USD/ounce (hơn 145 triệu đồng), gấp đôi giá vàng.Sỏi trong mật trâu bò đã được dùng làm thuốc đông y từ lâu đời và chỉ xuất hiện ở những con trâu bò bị bệnh. Sỏi thường được sấy khô, nghiền thành bột và sau đó kết hợp với các nguyên liệu khác để tạo thành những viên thuốc mà một số người tin rằng có thể giúp điều trị các tình trạng nghiêm trọng như đột quỵ. Một số lời đồn phóng đại sỏi mật bò như một loại "thần dược" trị bách bệnh càng khiến giá mặt hàng này tăng và đẩy mạnh làn sóng săn lùng sỏi mật ở các lò mổ bò.Nhu cầu tăng đã tạo ra làn sóng săn lùng sỏi mật bỏ ở Mỹ, Úc và đặc biệt là Brazil - quốc gia xuất khẩu bò lớn nhất thế giới năm 2023. Buôn bán sỏi mật trâu bò không bị cấm tại Brazil, song hoạt động trao đổi vật phẩm này đang được nở rộ ở thị trường chợ đen. "Người ta nghe về giá cao và họ dần mất kiểm soát" nhà nghiên cứu Daniela Gomes da Silva từ Đại học bang Sao Paulo (Brazil) nói với The Wall Street Journal.Điều tra viên tại Brazil Rafael Faria nói rằng ban đầu "còn tưởng đây là trò đùa", tuy nhiên ngày các xuất hiện các vụ trộm và buôn lậu sỏi mật bò để mang đến tay người mua. Mới đây, một nhóm cướp có vũ trang đã đột nhập trang trại ở gần thành phố Barretos, Brazil, trói chủ nhà cùng người cháu trai 6 tuổi trước khi bỏ trốn với số sỏi mật bò trị giá 50.000 USD.
CLB Thể Công Viettel vô địch mùa giải 2020, rồi đều đặn góp mặt trong top đầu và luôn được các đối thủ đánh giá cao. Có những thời điểm đội bóng này đã tiến gần tới ngôi vô địch, hay sẽ là "kẻ ngáng đường vĩ đại" khi trực tiếp tác động tới cuộc đua tới ngôi vô địch bằng kết quả đối đầu của mình. Dù vậy, chính vào những lúc được trông chờ nhất, đội bóng áo lính lại gây thất vọng và kết quả là sau 4 mùa giải, dù được đánh giá cao, nhưng chưa khi nào Thể Công Viettel thực sự là đối thủ nặng ký trong cuộc đua vô địch. Để rồi, khi đa số đã quen với việc "kỳ vọng tức là thất vọng", Thể Công Viettel lại lầm lũi áp sát ngôi đầu và cho đến khi lượt đấu bù vòng 11 kết thúc, thầy trò HLV Đức Thắng chính thức giành danh hiệu không chính thức là vô địch lượt đi. Điều đáng nói CLB Thể Công Viettel chiếm ngôi đầu bảng không phải bằng những chiến thắng vùi dập đối thủ, cũng không phải bằng chuỗi trận với thành tích ấn tượng. Trước khi đánh bại CLB Công an Hà Nội (CAHN) trên sân Mỹ Đình tối 19.2, thầy trò HLV Đức Thắng suýt thất bại trước đội Đà Nẵng ở sân Tam Kỳ và chỉ có 1 điểm nhờ bàn thắng của Nhâm Mạnh Dũng ở phút bù giờ cuối cùng.Chứng kiến cách CLB Thể Công Viettel thi đấu, nhiều người còn có cảm giác bứt rứt, khó chịu bởi chẳng biết khi nào Tiến Dũng và đồng đội sẽ đá bằng 100% phong độ, hay lại thể hiện lối chơi "ru ngủ cả đối thủ lẫn cổ động viên". Thực tế, dù đá bằng cách nào, đoàn quân của HLV Đức Thắng cũng đang cho thấy hiệu quả bằng việc đánh bại những đối thủ đáng gờm như CLB Nam Định, Hà Nội hay CAHN và chiếm ngôi đầu sau 13 vòng đấu. CLB Thể Công Viettel không sở hữu "dream team" như CLB CAHN hay Nam Định, cũng không có những "huyền thoại" như đội Hà Nội. Thậm chí, đội bóng này ở mùa giải 2024-2025 còn mất đương kim Quả bóng vàng Hoàng Đức. Nhưng bù lại, họ đang có một tập thể đồng đều, được dẫn dắt bởi HLV cá tính nhưng cũng đầy chất lính – HLV Đức Thắng – cựu cầu thủ Thể Công. CLB Thể Công Viettel đang sở hữu dàn nội binh không hề "xoàng" với những Tiến Dũng, Đức Chiến, Tiến Anh, hay Văn Khang, Tuấn Tài… đều đã phần nào chứng minh năng lực ở nhiều cấp độ đội tuyển cũng như CLB. Hàng thủ với thủ lĩnh Tiến Dũng, Thể Công Viettel cho thấy sự hiệu quả đáng nể với chỉ 10 bàn thua, sánh ngang CLB Nam Định và chỉ hơn Hồng Lĩnh Hà Tĩnh 1 bàn.Ở phía trên, HLV Đức Thắng có sự phục vụ của bộ 3 ngoại binh người Brazil với thứ bóng đá nhiều cảm hứng cùng tính hiệu quả. Ở 2 trận thắng gần đây trước Hoàng Anh Gia Lai và CLB CAHN, bộ ba Amarildo, Pedro Henrique và Wesley Nata đã làm khổ hàng thủ đối phương bằng cả những pha phối hợp cũng như "solo". Sẽ là thiếu sót nếu nói về hàng công của Thể Công Viettel mà không nhắc đến dàn nội binh khi mọi vị trí đều có thể ghi bàn. Từ hàng thủ với Tiến Dũng, Đức Chiến, hàng tiền vệ với Hữu Thắng hay Văn Khang, Tuấn Tài và cả các chân sút nội như Mạnh Dũng… đều có thể nổ súng.Điều đáng sợ hơn của Thể Công Viettel là khả năng chọn thời điểm định đoạt trận đấu cực chuẩn. Đúng vào thời điểm ai cũng nghĩ nhà cựu vô địch V-League sắp thua bàn, thì các học trò của HLV Đức Thắng lại làm điều ngược lại. Họ chuyển đổi trạng thái nhanh, đưa bóng tiếp cận khung thành đối phương chỉ bằng vài đường chuyền cùng vài pha lắc bóng qua người, nhưng không lạm dụng và gần như chắc chắn sẽ gây sóng gió lên khung thành đối phương ở những pha bóng như vậy. Cái lắc đầu của Quang Hải sau trận đấu tối 19.2 vừa qua mang nhiều ý nghĩa, khi anh và đồng đội còn có thể thua nhiều hơn 2 bàn sau những pha phản công mẫu mực của đối thủ. Nếu cứ đá như vậy, khả năng rất cao CLB Thể Công Viettel sẽ lên ngôi vô địch sớm. Vấn đề của họ hiện tại chính là duy trì tính ổn định chứ không phải việc đánh rơi điểm đầy bất ngờ trước những đối thủ "mềm hơn" như CLB Đà Nẵng ở vòng 13. Cuộc tái đấu với CLB CAHN ngay ở vòng 14 V-League ngày 23.2 sẽ rất đáng chờ đợi để đội bóng quân đội khẳng định sức mạnh thực sự của mình.
Quán bún thịt nướng không bao giờ nghỉ ở TP.HCM của vợ chồng chạy Grab: Nhập viện vẫn... 'trốn' về bán
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
